gatunki

Gatunki to podstawowa jednostka klasyfikacji biologicznej. Definicja gatunku bywa przedmiotem debat, ale klasyczną definicją bywa grupa populacji, które w warunkach naturalnych mogą się krzyżować i wydać płodne potomstwo, oraz są izolowane rozrodczo od innych takich grup.

W systematyce każdy gatunek ma dwuczłonową nazwę binominalną (genus + epithet), np. Homo sapiens. Nazwy te są zapisane łacińsko i regulowane przez międzynarodowe kodeksy nomenklatury. Status gatunku i jego granice mogą być przedmiotem ponownego oceniania wraz z nowymi danymi.

Istnieje wiele koncepcji gatunku. Najbardziej znana jest biologiczna koncepcja gatunku Ernsta Mayra, która kładzie nacisk na izolację reprodukcyjną. Inne koncepcje, takie jak morfologiczna czy filogenetyczna, opierają klasyfikację na cechach zewnętrznych lub wspólnej historii DNA. W praktyce taksonomowie mogą używać różnych definicji w zależności od organizmów i dostępnych danych.

Proces specjacji obejmuje formowanie izolowanych populacji, które nabywają różnice rozdzielcze i ostatecznie stają się odrębnymi gatunkami. Mechanizmy to allopatryczny (odseparowanie geograficzne) i sympatryczny (różnice ekologiczne).

Znaczenie gatunków obejmuje różnorodność biologiczną, badania ekosystemów i ochronę przyrody. Współczesne techniki genetyczne ujawniają różnorodność ukrytą w populacjach i często prowadzą do opisywania nowych gatunków, co komplikuje granice gatunkowe i zarządzanie ochroną.