extraarticulair

Extraarticulair is een medisch begrip dat verwijst naar wat zich buiten een gewricht bevindt. De term komt van het Latijnse extra, ‘buiten’, en articulus of articulatio, ‘gewricht’. In het Nederlands wordt zowel extraarticulair als extrarticulair en soms met een koppelteken gebruikt.

In de geneeskunde wordt extraarticulair vaak gebruikt om onderscheid te maken tussen letsels of aandoeningen die de gewrichtssurface niet raken en die wel het gewricht betreffen. Een bekend voorbeeld is een extrarticulair fractuur, waarbij de breuklijn het gewrichtsoppervlak niet aantast. Intra-articulaire fracturen raken wel de gewrichtsvlakken en hebben vaak directe implicaties voor het gewrichtsgewricht en de behandeling.

Verder kan de term verwijzen naar structuren buiten het gewrichtskapsel, zoals extrarticulaire pezen, ligamenten of botten die niet in de gewrichtsruimte liggen. Ook in de context van systemische ziekten worden symptomen buiten de gewrichten soms als extrarticulair aangeduid, bijvoorbeeld bij reumatoïde artritis met extracapsulaire manifestaties in organen of de huid.

Beeldvorming en klinische beoordeling helpen bij het vaststellen of een aandoening extrarticulair of intra-articulair is, wat de behandelingsstrategie kan beïnvloeden. De exacte toepassing van de term kan per medische specialisatie licht variëren, maar het basisprincipe blijft het onderscheid tussen wat wel of niet het gewricht betrekt.