erfgoedbewustzijn

Erfgoedbewustzijn is het niveau van bewustzijn, waardering en verantwoordelijkheidsgevoel ten opzichte van cultureel erfgoed binnen een individu of gemeenschap. Het omvat zowel tastbaar erfgoed – zoals monumenten, archeologische vindplaatsen, historische landschappen en voorwerpen – als immaterieel erfgoed, waaronder tradities, vakkennis, muziek, taal en verhalen. Erfgoedbewustzijn bestaat uit het herkennen van erfgoedwaarden, het begrijpen van historische context en het besef van de rol van erfgoed in identiteit, saamhorigheid en democratische participatie.

Het begrip wordt toegepast in onderwijs, beleid en erfgoedzorg en heeft tot doel erfgoed te beschermen en toegankelijk te houden voor huidige en toekomstige generaties. Het vereist betrokkenheid van diverse partijen, van burgers en scholen tot erfgoedinstellingen en overheden, en stimuleert participatieve besluitvorming over wat bewaard blijft en hoe.

Ontwikkeling vindt plaats via educatieve programma’s, museale en archiefinitiatieven, lokale erfgoedgroepen, erfgoedroutes en digitale toegankelijkheid. Een sterk erfgoedbewustzijn kan leiden tot zorgvuldiger omgang met erfgoed, meer draagvlak voor behoud en betere afstemming tussen stedelijke ontwikkeling en historisch erfgoed.

Uitdagingen zijn onder meer beperkte middelen, ondervertegenwoordiging van minderheden, gentrificatie en klimaat- of verzamelingsdruk. Strategische inzet voor erfgoedbewustzijn is daarmee een kernelement van duurzaam erfgoedbeleid en van het brede begrip van cultuur en identiteit.