empirycznym

Empiryczny, empiryczna, empiryczne to przymiotnik oznaczający „oparty na doświadczeniu i obserwacji”, w przeciwieństwie do teoretycznego. Pochodzi od rzeczownika empiria (doświadczenie) i jest szeroko używany w naukach ścisłych, społecznych oraz w filozofii, aby opisać wiedzę, metody lub dane wywodzące się z obserwacji i eksperymentów.

W praktyce naukowej terminy pokrewne to dane empiryczne, dowody empiryczne, badania empiryczne, metoda empiryczna, podejście empiryczne, nauki empiryczne. W odróżnieniu od wiedzy teoretycznej, empiryczna kładzie nacisk na weryfikowalność poprzez obserwacje i pomiar.

Językowy akcent: przymiotnik empiryczny odmienia się przez rodzaj i przypadek. Postać instrumentalna liczby pojedynczej męskiego i nijakiego to empirycznym; spotyka się także formy empiryczną dla rodzaju żeńskiego w odpowiednim przypadku. Takie odmiany pojawiają się w różnych konstrukcjach z rzeczownikami.

Historia: termin używany od XIX wieku w kontekście pozytywizmu i filozofii nauki; wraz z ruchem empiryzmu pojawia się w literaturze naukowej jako przeciwieństwo spekulatywnego poznania, a w XX wieku stał się kluczowym pojęciem w naukach, które opierają wiedzę na obserwacjach i danych.

Zobacz także: dane empiryczne, dowody empiryczne, metoda empiryczna, nauki empiryczne, wiedza empiryczna.