droogtegevoeligheid

Droogtegevoeligheid is de mate waarin een plantensoort, cultivar of ecosysteem kwetsbaar is voor waterschaarste. Het beschrijft hoe snel en in welke mate groei, ontwikkeling en opbrengst achteruitgaan bij lage bodemvochtigheid of hoge verdamping. Droogtegevoeligheid verschilt tussen soorten, rassen en zelfs binnen populaties, en wordt bepaald door genetische eigenschappen, wortelstelsel en fysiologische responsen op waterschaarste.

Belangrijke mechanismen zijn onder meer stomataal regulatie, verlaagde fotosynthese bij droogte, osmologische aanpassing om water vast te houden, en de ontwikkeling van diepe of uitgebreide wortels. Morfologische kenmerken zoals bladoppervlak, bladverlies en cuticulaire verdamping dragen ook bij aan de gevoeligheid. Daarnaast kunnen planten hun fenologie aanpassen, bijvoorbeeld vertraagde groei of eerder afstoten van bladeren.

Beoordeling van droogtegevoeligheid gebeurt met observatie van tekenen zoals verwelking, meting van bladwaterpotentiaal, relatieve bladvochtigheid en bodemvochtgehalte, en vaak met droogte-indexen of vergelijkende tests tussen behandelingen. In onderzoek kan ook genetische informatie worden gebruikt om droogtegerelateerde QTL’s of markers te koppelen aan gevoeligheid.

Invloed en aanpak: hoge droogtegevoeligheid kan leiden tot lagere opbrengst en kwaliteitsverlies, en bij natuurlijke ecosystemen tot verschuivingen in soortensamenstelling. Beheersopties zijn onder meer efficiënte irrigatieplanning, mulch en bodemverbetering om watervoordeel te vergroten, conserve- en regeneratieve landbouwpraktijken, en selectie of veredeling van droogte-tolerante rassen.

Verandering in klimaatpatronen versterkt de relevantie van het begrip droogtegevoeligheid voor adaptatie in landbouw en natuurbeheer. Het monitoren en modelleren van droogtegevoeligheid helpt bij risicobeoordeling en waterbeheer.