cyanideverbindingen

Cyanideverbindingen zijn chemische verbindingen die het cyanide-ion (CN-) bevatten. Het cyanide-ion is een lineaire ligande een eenvoudige bindingstoestand via het koolstofatoom aan een metaalcentrum, en kan ook als brugligand fungeren tussen meerdere metalen. Cyanideverbindingen komen zowel voor als terminale cyanide liganden bij één metaal als in uitgebreide cyanide-netwerken, waarbij meerdere metalen via cyanide-bruggen verbonden zijn.

Eigenschappen en binding: CN- is een zogenaamd pseudo-halide ligand met een sterk veld, wat resulteert in sterke M–C bindingen en vaak π-achterbonding. Dit levert stabiele, vaak laag-spin complexe structuren op, vooral in octahedrale coordinatie. Klassieke voorbeelden zijn hexacyanometalaten zoals [Fe(CN)6]4- (ferrocyanide) en [Fe(CN)6]3- (ferricyanide), die veel onderzocht worden vanwege hun robuuste karakter en rol in redoxchemie en elektrochemie. Cyanide kan ook als brugligand tussen meerdere metalen binden, wat leidt tot polymerische netwerken zoals Prusssian blue en verwante materialen.

Toepassingen en bouwstenen: ferrocyanide en ferricyanide dienen als stabiele redoxparen in elektrochemie en analytische chemie. Prussian blue en verwante hexacyanoferraten worden gebruikt als pigmenten en als chelaatmiddelen voor bepaalde vergiften en radioactieve metalen. Daarnaast vormen cyanide-netwerken in metallo-cyanide frameworks een belangrijk onderzoeksgebied in de materialenwetenschap en katalyse.

Veiligheid: cyanide is giftig en cyanideverbindingen kunnen onder zure omstandigheden cyanide-ion vrijgeven, wat de ademhaling en celademaling kan verstoren. Doorgaande zorgvuldige hantering en veiligheidsmaatregelen zijn vereist bij omgang met deze stofklasse.