collectiepatroon

Collectiepatroon is een term die in het Nederlands wordt gebruikt om te verwijzen naar een terugkerende aanpak of structuur voor het ordenen en verwerken van groepen items, oftewel collecties. De term wordt toegepast in verschillende vakgebieden, zoals informatiewetenschap, softwareontwikkeling en digitalisering van erfgoedcollecties. In brede zin beschrijft een collectiepatroon hoe items samen hangen, hoe ze worden opgezocht, weergegeven en bewerkt, en hoe de relatie tussen collectie, subcollectie en individuele items wordt gemodelleerd en beheerd.

In software en data-analyse omvat een collectiepatroon vaak de basale operaties die op elke collectie kunnen worden uitgevoerd: itereren over de elementen, filteren op kenmerken, transformeren naar een andere voorstelling (map), aggregeren tot een samenvattende waarde, ordenen en groeperen op basis van eigenschappen, en paginering of lazy-loading voor grote collecties.

In bibliotheken en archieven verwijst het naar patronen voor metadata en beschrijving van collecties, zoals definities van collectie, subcollectie en items, de provenance, rechten en bewaartermijnen. Het patroon bepaalt ook hoe collecties in catalogi en digitale exposities worden gepresenteerd en hoe relaties tussen items en collecties worden gemodelleerd.

Voorbeelden bestaan uit een fotoverzameling met tags, een bibliotheekcollectie met meerdere series, of een dataset met meerdere records. In software-ingenieurschap dienen collectiepatronen als een gids voor consistente APIs en bewerkingen op verzamelingen, zoals het iteratiepatroon, het filterpatroon en het map-reducepatroon.