borduren

Borduren is een handwerk waarbij textiel wordt versierd met naald en draad door middel van steken. Het kan op verschillende stoffen worden toegepast, zoals linnen, katoen en zijde, en wordt vaak uitgevoerd met een borduurkader of hoep om de stof strak te houden. Borduren kan met de hand worden gedaan of met een borduurmachine.

Materialen en gereedschappen: basisbenodigdheden zijn stof en garen (katoen, zijde of metallic), naalden, schaar, potlood of krijt voor patroon, en een borduurkader. Voor sommige technieken wordt gebruikgemaakt van telbare patronen en een telraam of patroonkaart.

Technieken: veelvoorkomende steken zijn kruissteek, achtersteek, satijnsteek en Franse knoop. Vrij borduren laat ruimte voor vrije vorm en textuur; geteld borduren werkt volgens een patroon met telbare vakjes of draden.

Geschiedenis en culturele context: borduren heeft een lange geschiedenis in vele culturen en werd gebruikt voor kleding, huishoudtextiel en religieuze objecten. In Europa bereikte het zijn hoogtepunt in de middeleeuwen en de vroegmoderne tijd; later speelde industriële borduurmachine een rol in massaproductie. Tegenwoordig varieert borduren van traditionele ambacht tot hedendaagse textielkunst en mode.

Hedendaags gebruik en varianten: borduren blijft populair als hobby en kunstdiscipline. Er zijn talloze patronen en kits beschikbaar; het wordt toegepast in mode, interieur en upcycling. Varianten omvatten vrij borduren, geteld borduren en gespecialiseerde technieken zoals crewel of metallic borduur.