beeldgeleide

Beeldgeleide verwijst naar medische procedures waarbij (real-time) beeldvorming wordt gebruikt om instrumenten en anatomische structuur tijdens een ingreep te lokaliseren en te volgen. Het doel is nauwkeurigere positionering, betere visualisatie van afwijkingen en minder invasieve ingrepen. Veel gebruikte modaliteiten zijn fluoroscopie, computertomografie (CT), magnetische resonantiebeeldvorming (MRI) en ultrasonografie, vaak in combinatie met navigatiesystemen, fiducial-markerregistratie en trackingtechnologieën.

Technisch gezien draait beeldgeleide om beeld-registratie en navigatie: beelden worden aan het patiëntlichaam gekoppeld (registratie) en vervolgens gebruikt om gereedschappen in de juiste positie te brengen ten opzichte van de gewenste anatomische referentie. Dit kan frameless neuronavigatie in de neurowetenschappen omvatten, maar ook beeldgestuurde chirurgische systemen in de orthopedie, tandheelkunde en interventionele radiologie. Tracking kan optisch of elektromagnetisch gebeuren, en soms wordt augmented reality ingezet om virtuele overlays te tonen tijdens de ingreep.

Toepassingen zijn onder meer neurosurgerie, rug- en wervelkolomchirurgie, toepassen van biopsies of ablatieprocedures, tandheelkundige implantaten en beeldgestuurde invasieve diagnostiek. Voordelen zijn verhoogde nauwkeurigheid, verbeterde veiligheid en mogelijkheden tot minder invasieve procedures. Nadelen zijn onder meer stralingsblootstelling, hoge kosten, vereiste training, en registratiedrift of anatomische verschuiving tijdens operaties.

De toekomst richt zich op betere real-time beeldkwaliteit, integratie met kunstmatige intelligentie en uitgebreidere visuele conceptualisaties zoals augmented reality en multisensorische navigatie.