artefactbibliotheek

Een artefactbibliotheek is een verzamelplek waar artefacten worden bewaard, gecatalogiseerd en beschikbaar gesteld voor onderzoek, onderwijs en erfgoedbehoud. Artefacten kunnen fysieke objecten zijn, zoals potten, gereedschappen en manuscripten, maar ook digitale goederen, zoals softwarebuilds, datasets en modellen. Het begrip richt zich op langdurige bewaarbaarheid, reproduceerbaarheid en hergebruik van de inhoud.

Doel en toepassingen: het ondersteunen van onderzoek, onderwijs en transparantie in wetenschappelijk werk. Digitale artefacten worden vaak ingezet om resultaten reproduceerbaar te maken en om verzamelde kennis toegankelijk te houden.

Inhoud en structuur: artefactbibliotheken bevatten metadata-rijke bestanden, gedigitaliseerde objecten en gerelateerde documentatie. Ze gebruiken vaak persistent identifiers en metadata-standaarden zoals Dublin Core, METS/MODS en PREMIS, en het beleid rondom licenties en toegangsrechten bepaalt wie wat mag gebruiken.

Beheer en governance: beheer vindt plaats door musea, universiteiten, archieven of onderzoeksinstellingen. Belangrijke taken zijn acquisitie, bewaarlangetermijnplanning, migratie van verouderde formaten, back-ups en provenance-tracking.

Voorbeelden en context: digitale repositories en institutionele repositories fungeren als artefactbibliotheken in onderzoek en onderwijs; museale depots combineren fysieke artefacten met digitale records. Uitdagingen omvatten digitalisering, auteursrechten, langetermijnopslag en gelijke toegang voor gebruikers.