anaforyczne

Anaforyczne odnosi się do zjawiska anafory w języku, czyli odniesień referencyjnych, które odwołują się do uprzednio wspomnianego elementu tekstu lub dyskursu. W praktyce anafora służy spójności i kohezji wypowiedzi, pomagając identyfikować, do kogo lub do czego odnosi się dany wyraz lub fraza w kolejnych partiach tekstu.

Najczęściej anafora realizowana jest przez zaimki oraz wyrażenia wskazujące, które odwołują się do wcześniejszych elementów. Przykłady w języku polskim to zaimki osobowe (on, ona, oni), zaimki dzierżawcze (jego, jej, ich) oraz determinerzy i określenia demonstracyjne (ten, ta, to, taki). Przykład: „Jan poszedł do sklepu. On kupił chleba.” Zaimka „On” użyto, by odnieść się do uprzednio wspomnianego Jana. Innym przykładem jest: „Kupiłem psa. Ten zwierzak lubi biegać.”, gdzie „Ten zwierzak” odwołuje się do wcześniej wymienionego „psa”.

W odróżnieniu od anafory istnieje pojęcie katafory, które odnosi się do elementu przyszłego w tekście (np. „Powiedział, że to on wygrał”). Anafora i katafora to dwa typy referencji, które wzmacniają koherencję dyskursu.

W badaniach nad językiem i przetwarzaniem języka naturalnego anafora odgrywa kluczową rolę w rozumieniu i śledzeniu referentów, a także w zadaniach takich jak rozpoznawanie koreferencji, streszczanie, tłumaczenie maszynowe i wyszukiwanie informacji. Zjawisko to występuje w różnych językach z odmiennymi sposobami wyrażania referencji.