alkaliserend

Alkaliserend verwijst naar stoffen of processen die de alkaliteit van een oplossing verhogen, oftewel de pH richting basisch gebied brengen. Een alkaliserend middel either levert sterke of zwakke basen of neutraliseert zuren, waardoor de oplossing minder zuur wordt.

De werking berust op het verlagen van waterstofionconcentratie of op het leveren van hydroxide-ionen. Voorbeelden van alkaliserende stoffen zijn natriumhydroxide (NaOH), kaliumhydroxide (KOH) en natriumcarbonaat (Na2CO3). Ammoniakoplossing (NH3 in water) is een zwakke base die eveneens de pH kan verhogen. Sommige zouten in waterige oplossing kunnen eveneens basisch reageren, afhankelijk van hun hydrolyse.

Toepassingen van alkaliserende middelen zijn onder meer: waterbehandeling en procescontrole om pH te regelen; landbouwmatig gebruik om zure grond te verhogen; bakkerij- en voedingsindustrie voor speciale korst- of textuurkenmerken; cosmetica en farmacie voor pH-aanpassing en als antacidum bij maagklachten. In huishoudelijke en schoonmaakproducten komen alkaliserende stoffen voor vanwege hun reinigende werking en oplosvermogen van vetten en aanslag.

Veiligheid en milieukundige aandacht zijn belangrijk: alkaliserende middelen, vooral sterke basen, kunnen huid en ogen ernstig irriteren of verbranden; bij onjuiste menging met zuren ontstaat sterke warmte en soms gevaarlijke sappen. Professioneel gebruik vereist juiste persoonlijke beschermingsmiddelen en opslag.

Zie ook: zure vs. basische oplossingen, pH-regulering, basen in chemie.