Wirusowe

Wirusowe odnosi się do wirusów lub cech związanych z wirusami. Wirusy to submikroskopijne cząstki składające się z materiału genetycznego (DNA lub RNA) otoczone kapsydem i, w wielu przypadkach, osłonką lipidową. Nie posiadają budowy komórkowej ani własnego metabolizmu i wymagają komórek gospodarza do replikacji, co klasyfikuje je jako pasożyty wewnątrzkomórkowe.

Budowa i klasyfikacja wirusów zależą od typu materiału genetycznego (dsDNA, ssDNA, dsRNA, ssRNA) oraz od obecności osłonki lipidowej. Wirusowe cząstki różnią się także rozmiarem i mechanizmem wejścia do komórki. Replikacja wirusowa zwykle obejmuje przyłączenie do receptora, wnikanie, syntezę genomu i białek, składanie nowych cząsteczek oraz uwolnienie z komórki. Ze względu na różnice w genetyce wyróżnia się wirusy DNA i RNA, a wśród RNA – dodatnie i ujemne sensu, a także retrowirusy, które odwracają transkrypcję.

Zakażenia wirusowe mają szeroki zakres objawów i skutków zdrowotnych. Wirusy rozprzestrzeniają się drogą oddechową, pokarmową, krwiopochodną oraz poprzez wektory. Wpływ na zdrowie zależy od patogenności, odporności gospodarza i czynników środowiskowych; choroby mogą być łagodne lub ciężkie. Diagnostyka obejmuje testy molekularne (np. PCR), testy antygenowe i serologiczne. Leczenie jest zróżnicowane i obejmuje terapię przeciwwirusową, opiekę wspomagającą oraz, tam gdzie istnieją, profilaktykę szczepionkową.

Wirusy znajdują także zastosowania w nauce i medycynie, m.in. jako wektory do terapii genowej, narzędzia badań virologicznych oraz w terapii onkologicznej. Badania nad wirusami wiążą się z zagadnieniami bezpieczeństwa biologicznego i etyki, a także regulacjami dotyczącymi prowadzenia badań i kontroli ryzyka.