Tümörler

Tümörler, normal dokudan bağımsız olarak kontrolsüz hücre çoğalmasıyla oluşan kitlelerdir. Bazen küçük bir şişlik olarak fark edilir; çoğu durumda ise çevre dokulara zarar verebilen veya işlev kaybına yol açabilen kütleler olarak seyreder. Tümörler iyi huylu (benign) veya kötü huylu (malign) olarak sınıflandırılır.

Benign tümörler genellikle kapsüllüdür, yavaş büyür ve yakın çevre dokulara invazyon yapmaz; metastaz göstermezler. Malign tümörler ise daha agresif olabilir, çevre dokulara invazyon yapabilir ve genellikle uzak bölgelerde metastaz gelişebilir. Histolojiye göre kökenleri epiteliyal (karsinomlar, adenomu) veya mezenkimal (fibrom, lipom, leiomyom) olarak adlandırılır.

Tümör oluşumunda genetik mutasyonlar, çevresel etkenler ve kronik inflamasyon gibi faktörler rol oynayabilir. Sigara, radyasyon, bazı enfeksiyonlar, obezite ve belirli genetik türevler risk artırabilir. Ancak pek çok tümörde nedeni tek bir faktöre indirgenemez; çoklu etkenler etkileşir.

Belirti ve tanı, tümörün büyüklüğüne, yerine ve türüne bağlıdır. Bazı tümörler asemptomatik olabilir; diğerleri ağrı, kitle hissi, organ işlevlerinde bozulma veya toksik belirtiler verebilir. Tanı genelde klinik muayene, görüntüleme (ultrason, bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans görüntüleme) ve biyopsiyle histopatolojik incelemeyi içerir.

Tedavi, tümörün tipi ve evresine göre değişir. Benign tümörlerde çoğunlukla izlem veya cerrahi çıkartma yeterli olabilir. Malign tümörlerde cerrahi rezeksiyon, radyoterapi, kemoterapi ve hedefe yönelik tedaviler veya immünoterapi uygulanabilir. Prognoz genel olarak tümörün tipi ve evresiyle belirlenir; erken saptama genelde iyi sonuçlar sağlar.