Terugtreden

Terugtreden is een Nederlands werkwoord dat vrijwillig een positie of functie neer te leggen betekent, oftewel terug treden uit het ambt. Het woord wordt vooral gebruikt in politiek en bestuur, maar ook in het bedrijfsleven. Voorbeelden zijn het terugtreden als minister, als lid van een parlement of als bestuurder. Terugtreden duidt op een persoonlijke keuze om afscheid te nemen van een functie, en is daarmee anders dan ontslag (waarbij iemand doorgaans wordt verwijderd) en soms ook anders dan aftreden (wat formeel en ceremonieel kan klinken).

Etymologisch gezien bestaat terugtreden uit ter- (achteruit) en treden (stappen), waardoor de betekenis letterlijk terug een stap zetten is. In de praktijk ligt de nadruk op het terugtreden uit een positie in de publieke of organisatorische hiërarchie. Het concept wordt vaak gebruikt interchangeably met aftreden, maar kan een minder formele of minder officiële connotatie hebben, afhankelijk van de context.

Procedureel kent terugtreden geen universele wettelijke procedure. Organisaties regelen doorgaans zelf hoe opvolging wordt georganiseerd: wie tijdelijk waarneemt en wie de functie uiteindelijk overneemt. In politieke systemen kan het leiden tot een kabinets- of fractieherorganisaties, en in het bedrijfsleven tot de aanwijzing van een interim- of opvolger.

Redenen om terugtreden zijn divers: persoonlijke overwegingen, gezondheid, verandering in prioriteiten, politieke of publieke druk, of reputatie-gerelateerde overwegingen. Gevolgen kunnen onder meer zijn dat de leiding verandert, beleidsecary of bestuurslijnen herzien worden en de continuïteit van de organisatie beïnvloed raakt. Zie ook aftreden, ontslag en opvolging.