Termijnproducten

Termijnproducten zijn financiële instrumenten waarvan de betaling of levering op een toekomstige datum plaatsvindt en waarvan de waarde afhankelijk is van de ontwikkeling van een onderliggend actief, zoals een grondstof, valuta, rente of aandelenindex. Ze worden veel gebruikt om prijsrisico’s te beheersen of om te speculeren op verwachte bewegingen van de onderliggende waarde.

De belangrijkste kenmerken van termijnproducten zijn onder meer een vaste termijn tot afwikkeling en een pay-off die afhankelijk is van de toekomstige waarde van het onderliggende actief. Ze kunnen leveren van fysieke goederen impliceren of contante afwikkeling kennen. Veel producten hebben standaardisatie en worden verhandeld via beurzen, maar sommige zijn otc (over-the-counter) en maatwerk.

De belangrijkste typen termijnproducten zijn:

- Forwards: over-the-counter contracten met maatwerk, waarbij partijen een levering en prijs afspreken op een toekomstige datum; ze brengen tegenpartijrisico met zich mee en worden vaak contant afgerekend of geleverd op de afgesproken datum.

- Futures: gestandaardiseerde contracten verhandeld op beurzen; vereisen margin en kennen dagelijkse mark-to-market afwikkeling, wat liquiditeit en risicobeheersing bevordert.

- Opties: geven recht om een actief te kopen of verkopen tegen een afgesproken prijs; kunnen beursgenoteerd of otc zijn.

- Swaps: afspraken om kasstromen over meerdere periodes uit te wisselen, bijvoorbeeld op rente of valuta; meestal otc.

Termijnproducten worden op verschillende markten toegepast, door bedrijven, beleggers en handelaren voor hedging (afdekken tegen prijs- of renteveranderingen), arbitrage en speculatie. De regulering kent in de EU verplichtingen zoals verslaglegging, clearing en risicobeheer, onder meer in regels zoals EMIR en MiFID II. Risico’s omvatten leverage, marktrisico, tegenpartijrisico bij otc-transacties en liquiditeitsrisico.