Resistentiepatronen

Resistentiepatronen zijn de combinatie van resistentie-eigenschappen die een micro-organisme vertoont tegen antimicrobiële middelen. Ze geven aan welke stoffen waarschijnlijk effectief zijn en welke niet, en worden vastgesteld op basis van laboratoriumtesten met klinische isolates. Uit de resultaten wordt vaak een antibiogram afgeleid, een overzicht van de gevoeligheid per middel voor een specifieke soort of stam.

De weerstand wordt in vitro bepaald met testen zoals disk diffusion (diskdiffusie), broth microdilution of een Etest. De uitkomsten worden geclassificeerd volgens ingestelde drempels (breakpoints) van organisaties zoals EUCAST of CLSI, met categorieën zoals susceptible (gevoelig), intermediate (intermediair) en resistant (resistent). Resistentiepatronen kunnen lokaal sterk variëren en veranderen in de tijd door genetische overdracht, mobiliseerbare elementenen en selection pressure door antibioticagebruik.

Veelvoorkomende patronen zijn MRSA (resistent tegen methicillin en andere beta-lactams), ESBL-producerende Enterobacteriaceae (resistent tegen penicillines en veel cephalosporines), en carbapenemase-producerende stammen, evenals resistente Enterococcus- en Pseudomonas-stammen. De onderliggende mechanismen omvatten enzymatische inactivatie van medicijnen (bijv. bèta-lactamasen), veranderingen van doelwitmoleculen, verminderde opname en effluxmechanismen. Resistentiepatronen worden gebruikt voor empirische behandeling, voor selectie van therapieën na labresultaten en voor surveillance en infectiepreventie op lokaal, regionaal en nationaal niveau.