Provocatief

Provocatief is een bijvoeglijk naamwoord in het Nederlands dat wordt gebruikt om aan te geven dat iets erop gericht is een reactie op te roepen, vaak door confronterend, prikkelend of schokkend te zijn. De term kan zowel positief als negatief geladen zijn, afhankelijk van de context en de perceptie. Voorbeelden zijn provocatieve reclames, provocatieve uitspraken of provocatieve kunst.

Etymologie: Provocatief is afgeleid van het Franse provocatif en via Latijns provocativus, met een woordstam die provocare betekent ‘oproepen’ of ‘uitdagen’. In het Nederlands is provocatief verwant aan het Engelse provocative.

Gebruik: Het woord komt veel voor in media, politiek, mode en kunstkritiek. Het geeft aan dat de maker bewust grenzen tart of taboes tast. Een provocatief statement kan aantrekkingskracht genieten door lef en originaliteit, maar kan ook leiden tot ongenoegen of discussie. De nuance hangt af van de bedoeling en de maatschappelijke context.

Vormen en verwante woorden: De afgeleide zelfstandige naamwoorden zijn provocatie (de provocatie) en de werkwoordsvorm provoceren, waarbij iemand provoceert. Verwante termen zijn provocerend, prikkelend, uitdagend, controversieel en confronterend.