Pigmentacja

Pigmentacja to proces obecności i rozmieszczenia barwników w organizmach oraz w materiałach, które nadaje im wygląd i charakterystyczny kolor. W biologii najważniejszym barwnikiem u ludzi i wielu innych kręgowców jest melanina, produkowana przez komórki pigmentowe – melanocyty – w naskórku. Melanina powstaje w melanosomach w wyniku melanogenezy, której kluczowy enzym to tyrozynaza. Na tempo i rozmieszczenie pigmentu wpływają czynniki genetyczne oraz środowiskowe, w tym ekspozycja na UV, co prowadzi do opalenizny i różnic w odcieniach skóry i włosów. W organizmie występują także inne pigmenty, takie jak feomelanina i lipofuscyna, które nadają barwę włosom i tkankom.

Różnice pigmentacyjne między populacjami wynikają z ewolucyjnych adaptacji do nasłonecznienia i wpływają na ochronę przed promieniowaniem UV oraz foto starzenie. Zaburzenia pigmentacji mogą mieć charakter wrodzony lub nabyty: hiperpigmentacja (przebarwienia potrądzikowe, melasma, plamy starcze) oraz hipopigmentacja (albinizm, vitiligo, utrata pigmentu po urazie). Diagnoza i leczenie zaburzeń pigmentacyjnych opierają się na ocenie klinicznej oraz technikach dermatologicznych, w tym terapii przeciwsłonecznej i miejscowych preparatach rozjaśniających.

Poza biologią pigmentacja odnosi się także do dodawania barwników do materiałów nieorganicznych i organicznych, takich jak tworzywa sztuczne, tkaniny, farby i kosmetyki. W tym kontekście proces obejmuje rozproszenie pigmentów i ich utrwalenie, aby uzyskać trwałe kolory i właściwości optyczne.