Oogveredeling

Oogveredeling is een veredelingstechniek in de horticultuur, waarbij een knop (oog) van een gewenste cultivar op een onderstok wordt geplaatst zodat de knop uitgroeit tot een nieuwe plant met de eigenschappen van het origineel. Het begrip oogveredeling komt van de termen oog (knop) en veredeling (verbetering of clonale vermeerdering). De methode wordt vooral toegepast in de fruitteelt en bij rozen, maar ook bij wijnstokken en sommige andere houtgewassen.

Tijdens het proces selecteert een veredelaar een gezonde knop van de gewenste cultivar. Deze knop wordt vervolgens passend verwerkt en in een opening of schors van de onderstok geplaatst, waarna de verbinding wordt vastgezet met tape of een ander bindmiddel om genezing te bevorderen. Na verloop van tijd groeit de knop uit tot een sprout die aansluiting vindt met de onderstok en zo de gewenste eigenschappen doorgeeft aan de nieuwe plant.

Doel en voordelen van oogveredeling zijn onder meer het behoud van exacte eigenschappen van de geselecteerde cultivar, zoals vruchtkwaliteit, groeivorm en resistentie, en het mogelijk maken van snelle clonale vermeerdering. Het levert uniformiteit op in plantengaamten en bespaart ruimte in kweekvelden. De techniek vereist echter vaardigheid en ervaring, een passende onderstokkeuze en geschikte klimatologische omstandigheden. Fouten in uitvoering kunnen leiden tot mislukking van de graft of slechte genezing.

Geschiedenis: oogveredeling is een van de oudste vermeerderingstechnieken in de fruitteelt en heeft zich door de eeuwen heen ontwikkeld tot een essentieel instrument in commerciële teelt. Het oorspronggebied ligt in de lang gevestigde graftingtradities van Azië en Europa, waar verschillende technieken werden ontwikkeld en verfijnd.

Zie ook: grafting (plant), veredeling, clonale vermeerdering.