Midzykomórkowe

Midzykomórkowe, zwykle zapisywane jako międzykomórkowe, odnosi się do wszystkiego, co zachodzi między komórkami. Pojęcie obejmuje przestrzeń międzykomórkową, płyn międzykomórkowy oraz struktury i procesy umożliwiające komunikację i współdziałanie komórek w tkankach.

Przestrzeń międzykomórkowa to obszar otaczający komórki w tkankach i organach. Zawiera płyn międzykomórkowy (interstycjalny) oraz składniki macierzy pozakomórkowej. Ten płyn umożliwia wymianę jonów, substancji odżywczych i produktów przemiany materii między krwią a komórkami. Utrzymanie właściwego składu elektrolitów i nawodnienia wpływa na funkcjonowanie komórek i tkanek.

Macierz pozakomórkowa to złożona sieć białek i polisacharydów, która w tkankach zwierzęcych dostarcza podporę i sygnalizację. W jej skład wchodzą kolagen, elastyna, laminina i proteoglikany. W roślinach kluczową rolę odgrywa ściana komórkowa i plazmolamella; między komórkami znajduje się apoplast, obejmujący ścianę i przestrzenie międzykomórkowe.

Komórki komunikują się i koordynują działania za pomocą połączeń międzykomórkowych. W organizmach zwierzęcych najważniejsze są połączenia szczelinowe (gap junctions), które umożliwiają bezpośrednią wymianę jonów i małych cząsteczek; połączenia zamykające (tight junctions) tworzą barierę, ograniczając dyfuzję; połączenia adherens i desmosomy zapewniają mechaniczne powiązanie. W roślinach charakterystyczne są plazmodesmy, które łączą cytoplazmy sąsiadujących komórek, umożliwiając transport metabolitów i sygnałów.

Znaczenie środowiska międzykomórkowego rośnie w badaniach nad rozwojem, homeostazą tkanek i patologiami, ponieważ zaburzenia w interakcjach międzykomórkowych wpływają na wzrost, różnicowanie i odpowiedź na stres.