Materiaalverspilling

Materiaalverspilling verwijst naar verspilling van materialen in de hele waardeketen, van productie tot consument. Het omvat overtollig materiaal, reststromen, beschadigd of niet-herbruikbaar afval en verpakkingsmateriaal dat niet kan worden hergebruikt of teruggewonnen. Deze verspilling leidt tot economische verliezen, hoger energieverbruik en milieubelastingen zoals verspilling van hulpbronnen en CO2-uitstoot bij productie en transport.

Oorzaken zijn onder meer overproductie, onvoldoende vraagplanning, ontwerpkeuzes die materiaalverspilling vergroten, verspilling in productie en logistiek, en verpakkingsontwerpen die niet geschikt zijn voor hergebruik of terugwinning. Verspilling kan worden onderverdeeld in vermijdbare verspilling (overschotten, kapotte producten die gerepareerd kunnen worden) en onvermijdbare verspilling (reststromen zoals bepaalde afbraakmaterialen).

De omvang en samenstelling van materiaalverspilling worden gemeten met indicatoren zoals afvalgeneratie per producteenheid, recycling- en hergebruikpercentages en de verhouding tussen reststromen en totale productie. De verspilling heeft economische kosten en leidt tot milieubelasting door extra energie- en grondstoffenverbruik en transportemissies.

Reductie en beheersing richten zich op materialenefficiëntie: ontwerp voor minder materiaalgebruik, modulair en duurzaam ontwerp, reparatie en refurbishing, remanufacturing en volledig hergebruik. Daarnaast spelen recycling, afvalscheiding, logistieke optimalisatie en betere voorraad- en productieplanning een rol. Beleidsmaatregelen zoals producentenverantwoordelijkheid, stimulering van recycling en doelstellingen voor verpakking dragen bij aan minder verspilling.