Kruispuntbeheer

Kruispuntbeheer is het proces van plannen, regelen en optimaliseren van verkeer op kruispunten, met als doel een veilige en efficiënte doorstroming voor alle gebruikers: automobilisten, voetgangers en fietsers. Het omvat operationeel beheer van verkeerslichten, verkeersafwegingen en het ontwerp en de aansturing van kruispunten binnen het bredere wegennet. Ook incidentbeheer en langetermijnplanning vallen onder kruispuntbeheer.

Essentiële elementen zijn verkeerslichtinstallaties met fasen en signaalafspraken, detectie- en communicatietechnieken (verkeersdata, camera's, voertuigdetectie) en de coördinatie tussen aangrenzende kruispunten. Signaalfasen regelen rechtdoor, linksaf en rechtsaf en oversteekmomenten voor voetgangers. Multi-modale afwikkeling omvat ook voetgangers- en fietsfazen en in sommige gevallen speciale fasen zoals linksaf met prioriteit.

Beheermethoden variëren van vaste tijdschema's tot actuatie (signaalregels die reageren op verkeersvraag) en adaptieve systemen die fasen en groene tijden afstemmen op real-time verkeer. Voorbeelden van adaptieve systemen zijn SCATS, SCOOT en soortgelijke systemen. Data en modellen (detectorgegevens, verkeerssimulaties, wachtrijtheorie) worden gebruikt om knelpunten te identificeren en fasen te optimaliseren.

Doelstellingen omvatten het minimaliseren van vertragingen, maximaliseren van doorstroming en veiligheid, verbeteren van reistijdbetrouwbaarheid en ondersteuning van multimodaal vervoer. Veiligheidsaspecten omvatten beperking van conflicten, passende fasen voor voetgangers en fietsers en onderhoud van infrastructuur. Kruispuntbeheer vereist samenwerking tussen gemeenten, wegbeheerders en transportautoriteiten.