Inwazyjne

Inwazyjne to przymiotnik używany w języku polskim do opisu cech związanych z inwazją — wchodzenia na nowe terytoria, naruszania granic lub rozpraszania się w sposób silny i często niekontrolowany. Pochodzi od łacińskiego invasio, invasionem. W naukach biologicznych i ochronie środowiska termin ten dotyczy organizmów, procesów i działań, które wnikają w nowe ekosystemy lub tkanki, często powodując szkody.

W kontekście ekologii gatunki inwazyjne to organizmy, które zostały wprowadzone poza zakres ich naturalnych siedlisk i szybko się rozprzestrzeniają, wypierając rodzime formy i zaburzając struktury siedlisk. Mogą wywoływać straty ekonomiczne, ograniczać różnorodność biologiczną i zmieniać funkcjonowanie ekosystemów. Przykłady obejmują zebra mussel (Dreissena polymorpha), knotweed japoński (Fallopia japonica) i Himalayan balsam (Impatiens glandulifera).

W medycynie słowo inwazyjny opisuje procedury wymagające naruszenia skóry lub błon śluzowych, lub wprowadzenia narzędzi do wnętrza ciała. W porównaniu z metodami nieinwazyjnymi takie zabiegi niosą zazwyczaj wyższe ryzyko i wymagają sterylnego otoczenia oraz znieczulenia. Przykłady to biopsje, zabiegi chirurgiczne oraz endoskopia. W praktyce klinicznej dąży się do minimalizowania inwazyjności poprzez stosowanie mniej inwazyjnych technik i metod diagnostycznych.

Pojęcie inwazyjności występuje w ochronie środowiska i medycynie, kładąc nacisk na ryzyko, skutki i możliwości ograniczania wprowadzania niepożądanych wpływów.