Indexniveaus

Indexniveaus zijn de numerieke waarden waarmee een index op een bepaald moment wordt uitgedrukt. In economische en financiële contexten worden indexniveaus gebruikt om veranderingen in prijsniveaus, inflatie of de prestaties van een mandje goederen, diensten of financiële waarden te volgen. Veel voorkomende typen zijn prijsindices zoals de consumentenprijsindex (CPI), de producentenprijsindex en aandelenindices zoals de AEX of de S&P 500; daarnaast bestaan samengestelde indices die meerdere componenten combineren.

Een indexniveau wordt meestal berekend ten opzichte van een basisperiode. Die basis kent vaak een waarde van 100 (of 1000). De indexwaarde op een latere datum geeft aan hoe sterk de prijs- of waardeontwikkeling is gegaan ten opzichte van die basis. Indexniveaus kunnen op verschillende manieren worden berekend, bijvoorbeeld met Laspeyres-, Paasche- of Fisher-methoden, en kunnen prijs-, volume- of gemengde componenten bevatten. Soms worden indexen opgeschoond via ketting- of chain-linking-technieken.

Interpretatie: een hoger indexniveau duidt op een hogere relatieve waarde ten opzichte van de basis; de procentuele verandering over een periode is berekend als (nieuw - oud) / oud × 100. Indexniveaus worden vaak gepubliceerd door statistische bureaus en financiële instellingen en helpen bij inflatiemetingen, contract-indexering en rendementsberekeningen.

Voorbeelden zijn het CPI-indexniveau en aandelenindexniveaus die de waarde van een beurs weerspiegelen. Eigenschappen van indexniveaus zijn onder meer seizoensaanpassingen, revisies en wijzigingen in de indexmethodiek of basisjaar.