HVLwaardes

HVL-waardes zijn waarden die aangeven hoe dik een bepaald materiaal moet zijn om de intensiteit van een stralingsbundel te halveren. Ze worden vooral toegepast bij röntgen- en gammastraling en dienen als maat voor de hardheid van het stralingsbegrip, dus hoe snel de straling wordt afgezwakt bij doorgang door een materiaal.

De HVL hangt sterk af van de energie van de straling en van het soort materiaal waarin de straling wordt geattenueerd. In algemene termen geldt dat de intensiteit I achter een dikte x wordt beschreven door I = I0 e^(-μx), waarbij μ de lineaire attenuatiecoëfficiënt is. De HVL komt overeen met de dikte waarbij I = I0/2, oftewel HVL = ln(2)/μ. In praktijk wordt HVL vaak uitgedrukt in millimeters aluminium (mm Al) of in centimeter water, afhankelijk van het gebruikte materiaal.

Toepassingen van HVL-waardes omvatten het ontwerpen en beoordelen van stralingsschermen voor klinische en laboratoriumomgevingen, kwaliteitscontrole en calibratie van röntgenapparatuur, en afstelling van filtratie van het stralingspectrum. HVL-waardes helpen ook bij het evalueren van de beamkwaliteit en het inschatten van de bescherming voor personeel en patiënten.

Meetmethoden en standaardisatie variëren, maar meestal worden HVL-waardes bepaald door metingen met een stralingsdetector (bijv. ionisatiekamer) terwijl achtereenvolgens verschillende diktes van een kalibratiemateriaal worden geplaatst. De HVL is de dikte waarbij de gemeten intensiteit I gelijk is aan de helft van I0. HVL-waardes zijn energie- en materiaalafhankelijk en moeten worden geïnterpreteerd in de context van filtratie, spectrale veranderingen en stralingsbron.