Assortimentsoptimalisatie

Assortimentsoptimalisatie is het proces waarbij een onderneming bepaalt welke producten wel of niet in het assortiment worden opgenomen, uitgebreid of verwijderd, met als doel de algehele prestatie van het assortiment te maximaliseren. Het omvat keuzes over de breedte (het aantal verschillende productgroepen of merken) en de diepte (het aantal varianten per product) van het aanbod en wordt toegepast in retail, e-commerce en hospitality.

Belangrijke elementen zijn onder meer de vraag- en margegegevens, prijspolitiek, leveringsvoorwaarden en contracten met leveranciers. Ook factoren zoals seizoenality, substitutie- en cannibalisatie-effecten tussen producten, klantsegmenten en winkel- of kanaalspecifieke wensen spelen een rol. Doelstellingen kunnen variëren van maximale omzet of winstgevendheid tot minimale stockouts of verhoogde klanttevredenheid.

Methoden variëren van regelgebaseerde processen tot geavanceerde wiskundige modellen. Veelgebruikte technieken zijn lineaire en mixed-integer programming, heuristische algoritmen en simulaties. Deze modellen houden rekening met operationele constraints zoals schapruimte, opslagcapaciteit, aanvulfrequentie en leveranciersproblemen. In multischaalomgevingen kan men ook multi-periodische planningen en sponsor- of promotie-effecten integreren.

Het proces omvat doorgaans data-analyse, doeldefinitie, modelkeuze, modellering en oplossen, implementatie in merchandising en voorraadbeheer, en continue monitoring en bijsturing. Kritieke uitdagingen zijn onder meer datakwaliteit, veranderende vraag, planogramrestricties en computationele complexiteit. Resultaten worden vaak gemeten aan hand van verwachte winst, brutomarge, voorraadniveaus en klanttevredenheid.