Home

warunkowanie

Warunkowanie to proces uczenia polegający na tworzeniu skojarzeń między bodźcami a reakcjami lub między zachowaniami a ich konsekwencjami. W psychologii wyróżnia się dwa podstawowe typy: warunkowanie klasyczne i warunkowanie operacyjne.

Warunkowanie klasyczne (warunkowanie Pawłowa) opisuje uczenie się skojarzeń między bodźcami. W klasycznym schemacie bodziec bezwarunkowy wywołuje

Warunkowanie operacyjne (warunkowanie instrumentalne) opisuje uczenie się na podstawie konsekwencji zachowań. Zachowania, które są nagradzane, częściej

Zastosowania obejmują edukację, terapię behawioralną i trening zwierząt. Krytycy podkreślają, że nie wszystkie rodzaje uczenia mogą

reakcję
bezwarunkową;
po
wielokrotnym
powtórzeniu
dawany
bodziec
staje
się
bodźcem
warunkowym
wywołującym
reakcję
warunkową.
Procesy
obejmują
nabywanie,
wygaszanie,
generalizację,
dyskryminację
i
wyższy
porządek
warunkowania.
Przykład:
dzwonek
kojarzony
z
jedzeniem
wywołuje
ślinienie
nawet
bez
obecności
jedzenia.
występują,
a
te
karane
–
rzadziej.
Skutki
mogą
być
pozytywne
lub
negatywne,
co
tworzy
formy
wzmocnień
i
kar.
Wzmocnienia
obejmują
pozytywne
(dodanie
nagrody)
i
negatywne
(usunięcie
nieprzyjemnego
bodźca);
kary
obejmują
pozytywne
(dodanie
kary)
i
negatywne
(usunięcie
nagrody).
Rozkłady
wzmocnień
mogą
być
stałe
lub
zmienne,
dotyczą
również
stosunku
odpowiedzi
do
nagrody
(ratio)
oraz
interwału
czasowego
(interval).
być
wyjaśnione
wyłącznie
poprzez
warunkowanie;
istotne
są
także
procesy
poznawcze
i
społeczne,
kontekst
oraz
samoregulacja.
Historia
warunkowania
sięga
Iwana
Pawłowa
(warunkowanie
klasyczne)
i
B.
F.
Skinnera
(warunkowanie
operacyjne).