uitkomstenperkosten

Uitkomstenperkosten is een maatstaf die de verhouding weergeeft tussen de behaalde uitkomsten van een interventie en de kosten die daarmee gemoeid zijn. Het doel is om de relatieve efficiëntie van verschillende opties te beoordelen en zo keuzes in beleid, zorg of projectplanning te informeren.

Berekening en varianten: men kan uitkomsten per kosten uitdrukken als de totale kosten gedeeld door het aantal behaalde uitkomsten (kost per uitkomst) of als het aantal behaalde uitkomsten gedeeld door de kosten (uitkomsten per kosten-eenheid). In de gezondheidszorg wordt vaak gesproken over kosten per QALY of kosten per gewonnen levensjaar. Een lagere kost per uitkomst wijst doorgaans op een hogere efficiëntie, mits de uitkomsten vergelijkbaar zijn.

Toepassing en interpretatie: de maat is nuttig bij de vergelijking van alternatieven en bij budgettoewijzing. Het ondersteunt beslissingen over welke interventie de meeste waarde biedt voor de gegeven kosten. Interpretatie kent grenzen: uitkomsten moeten vergelijkbaar zijn, tijdshorizon en discounting moeten consistent zijn, en er moet rekening gehouden worden met de relevante context en doelstellingen.

Data en beperkingen: betrouwbare kosten- en uitkomstgegevens zijn essentieel. De maat is gevoelig voor de gekozen uitkomst, meetinstrumenten en tijdperk. Veranderingen in schaal, populatie of prijsinflatie kunnen de uitkomsten sterk beïnvloeden; bovendien houdt de maat geen rekening met equity of bredere maatschappelijke effecten.

Relatie tot andere concepten: uitkomstenperkosten is verwant aan kosteneffectiviteitsanalyse, waarbij de incremental cost-effectiveness ratio (ICER) vaak centraal staat. Het onderscheidt zich van kosten-batenanalyse en van investeringsrendement (ROI), doordat het zich focust op efficiëntie van uitkomsten per kosten, niet op monetarisering van alle baten. Voorbeelden zijn kost-per-QALY of kost-per-diploma.