tümördür

Tümör nedir? Tümör, hücrelerin kontrolsüz çoğalmasıyla oluşan bir doku kütlesidir. Tümörler iyi huylu (benign) veya kötü huylu (malign) olabilir; malign olanlar kanser olarak adlandırılır ve büyüyebilir, çevreye zarar verebilir, metastaz yapabilir.

Sınıflandırma: Kökenlerine göre epitelyal tümörler (karsinomlar), bağ dokusu türevi tümörler (sarkomlar) ve hematolojik tümörler (lösemi, lenfomalar) gibi alt tipler bulunur. Benign tümörler genelde yavaş büyür ve metastaz yapmaz; malign tümörler invazivdir ve metastaz yeteneğine sahiptir.

Nedenler ve riskler: Genetik değişiklikler, çevresel etkenler (sigara, alkol, ultraviyole ışınım, bazı kimyasallar), enfeksiyonlar (ör. HPV) ve radyasyon gibi faktörler tümör gelişiminde rol oynayabilir.

Belirtiler ve tanı: Belirtiler yerleşim yerine bağlıdır; çoğu zaman ağrı, kitle veya organ fonksiyonlarında bozulma gibi bulgular olabilir. Tanı için görüntüleme yöntemleri (ultrason, BT, MRI) kullanılır; kesin tanı patolojik inceleme ile konur (biyopsi).

Tedavi ve prognostik faktörler: Tedavi, tümörün türüne, evresine ve hastanın durumuna göre değişir. Cerrahi en yaygın tedavidir; radyoterapi, kemoterapi, hedefe yönelik tedaviler ve immünoterapi de kullanılır. Prognoz, tür, evre ve tedaviye yanıtla değişir.

Önleme ve tarama: Bazı kanser türlerinin riski azaltılabilir (HPV aşısı, sigara bırakma, gereksiz radyasyondan kaçınma). Tarama programları erken saptamayı destekler.