triglicerydy

Triglicerydy (triglicerydy, triacyloglicerole) to estrowe związki glicerolu z trzema kwasami tłuszczowymi. Są główną formą tłuszczów w diecie oraz najważniejszym magazynem energii w organizmie. Strukturalnie trigliceryd składa się z glicerolu, do którego przyłączone są trzy reszty kwasowe w postaci wiązań estrowych; różny skład kwasów tłuszczowych wpływa na ich właściwości.

Funkcje triglicerydów obejmują magazynowanie energii w tkance tłuszczowej oraz dostarczanie paliwa podczas postu. W adipocytach występują jako krople tłuszczowe, a podczas lipolizy hormonowrażliwe lipaza rozkłada je na wolne kwasy tłuszczowe i glicerol, które trafiają do różnych tkanek do spalania.

Metabolizm pokarmowy: w jelicie cienkim lipaza trzustkowa, z udziałem kolipazy, rozkłada triglicerydy z diety do wolnych kwasów tłuszczowych i 2-monoacyloglicerolu. W enterocytach następuje ponowna estryfikacja do triglicerydów, które pakowane są w chylomikrony i trafiają do krążenia poprzez układ limfatyczny.

Transport i metabolizm endogenny: wątroba syntetyzuje triglicerydy i eksportuje je w postaci VLDL. Lipoproteina lipaza na naczyniach krwionośnych hydrolizuje TG w VLDL i chylomikronach, uwalniając kwasy tłuszczowe do tkanek; resztki lipoprotein ulegają przekształceniu w LDL.

Znaczenie kliniczne: hipertriglicerydemia jest czynnikiem ryzyka chorób sercowo-naczyniowych i ostrego zapalenia trzustki, zwłaszcza przy TG powyżej 500 mg/dL (5,6 mmol/L). Oceny TG wykonuje się w warunkach postu; wartości referencyjne zwykle poniżej 150 mg/dL (1,7 mmol/L). Czynniki ryzyka to otyłość, cukrzyca, alkohol, brak aktywności fizycznej, czynniki genetyczne i niektóre leki. Leczenie obejmuje modyfikacje stylu życia i, w razie potrzeby, terapię dyslipidową.