transkrypt

Transkrypt to słowo używane w dwóch głównych kontekstach: w językoznawstwie i w biologii molekularnej. W językoznawstwie transkrypt to pisemna wersja wypowiedzianego tekstu, sporządzana z nagrań rozmów, wywiadów, przemówień czy rozpraw sądowych. W biologii molekularnej transkrypt oznacza RNA powstały w wyniku transkrypcji DNA; w praktyce najczęściej chodzi o mRNA, które służy jako matryca do syntezy białek, ale termin ten może odnosić się także do innych rodzajów RNA.

Transkrypty w językoznawstwie mogą być kompletnymi, dosłownymi zapiskami lub redagowanymi pod kątem czytelności. Mogą zawierać znaki interpunkcyjne, opisy dźwięków, czasowe znaczniki i informacje o uczestnikach rozmowy. W praktyce stosuje się różne standardy i formaty zapisu, zależnie od instytucji, projektu badawczego lub środowiska medialnego.

W biologii transkrypt to każdy rodzaj RNA odwzorowujący konkretny fragment DNA, najczęściej mRNA, rRNA lub tRNA. Proces transkrypcji odbywa się przy udziale polimerazy RNA i promotorów; u eukariontów powstaje pre-mRNA, który ulega obróbce, np. splicingu, przed przystąpieniem do translacji. U prokariotów transkrypcja i translacja mogą zachodzić jednocześnie.

Termin transkrypt bywa także używany w terminologii genetycznej jako synonim „transkryptu genu”. Ze względu na kontekst ważne jest rozróżnienie, czy mowa o zapisie tekstu, czy o cząsteczce RNA.