sosyolojide

Sosyoloji, toplumların yapılarını, toplumsal ilişkileri, kurumları ve toplumsal süreçleri sistematik olarak inceleyen bir sosyal bilim dalıdır. Bu bağlamda sosyolojide, bireyler ile çeşitli sosyal yapılar arasındaki etkileşimler, normlar, değerler, güç ilişkileri ve değişim dinamikleri temel konular arasında yer alır. Terim olarak sosyoloji, Latince socius (yoldaş, ortak) ve -logia (bilim) köklerinden türetilmiştir; 19. yüzyılda Auguste Comte tarafından ortaya atılmıştır.

Yöntemler ve yaklaşımlar: Sosyoloji hem nicel hem nitel araştırma yöntemlerini kullanır; anketler, mülakatlar, katılımcı gözlem, arşiv çalışmaları ve istatistiki analizler gibi araçlar; kuramsal yaklaşımlar arasında işlevselcilik, çatışma kuramı, sembolik etkileşimcilik, rasyonel seçim, feminizm ve postmodernizm gibi çeşitli perspektifler bulunur; bu yaklaşımlar makro düzeyde toplumsal yapılar ve süreçleri, mikro düzeyde ise gündelik etkileşimleri ele alır.

Tarihçe: Avrupa’da 19. yüzyılda kurulan bilim olarak sosyoloji, daha sonra küresel ölçekte yaygınlaşmıştır. Türkiye’de sosyolojinin kurumsallaşması, 20. yüzyıl boyunca üniversite kurumlarının gelişimiyle ve modernleşme süreçleriyle paralel ilerlemiştir; Türk sosyolojisi, toplumsal değişim, kentleşme, göç, ekonomi ve siyaset gibi konulara odaklanmıştır.

Türkiye bağlamında sosyoloji: Türkiye'de sosyoloji alanında çalışmalar, kamu politikaları, eğitim, kır/kent ayrımı, toplumsal tabakalaşma ve kimlikler gibi konuları kapsar. Şerif Mardin ve Niyazi Berkes gibi öne çıkan isimler, Türkiye’nin modernleşme ve toplumsal dönüşüm süreçlerini ele alan çalışmalarıyla tanınır.