slaapwaakcycli

Slaapwaakcycli verwys na die gereelde wisseling tussen slaap en wakkerheid oor ’n tydperk van ongeveer 24 uur. Hierdie siklus word aangedryf deur die sirkadiese ritme van die liggaam en gefynkroniseer deur lig- en donkeromgewings. Die ritme bepaal wanneer ons gewoonlik wakker voel en wanneer ons slaap, en beïnvloed ons alertheid, prestasie en stemming oor die dag.

Die kernmekanisme is die sirkadiese klok in die suprachiasmiese kern (SCN) van die hipotaleamus. Die retina bevat liggevoelige selle wat liginligting na die SCN stuur. Blootstelling aan lig in die oggende help om die ritme vroeër aan te skakel, terwyl lig in die aand dit kan vertraag. Melatonien, ’n slaapbevorderende hormoon wat deur die pineaalklier geproduseer word, neem toe in donker en fasiliteer die begin en handhawing van slaap.

Slaap bestaan uit NREM- en REM-slaap en kom voor in siklusse van ongeveer 90 minute gedurende die nag. Die regulering van die ritme berus op twee basiese prosesse: Prosess S, wat die opbou van slaapdruk laat plaasvind na tyd sonder slaap, en Prosess C, die sirkadiese proses wat die tydsberekening van wakker word en slaap reguleer.

Verskeie faktore beïnvloed slaapwaakcycli, insluitend ouderdom, ligblootstelling, reis oor tydsones, skofwerk en lewensstyl. Kinders en tieners toon ander patroon as volwasse mense; bejaardes slaap gewoonlik vroeër en word vroeër wakker. Ontwrigting soos jet lag en skofwerk kan die ritme ontwrig. Behandelings sluit ligterapie en soms melatoniengebruik in, tesame met slaaphigiëne en aanpassings aan leefstyl en ligblootstelling.