routekeuze

Routekeuze is het proces waarbij een individu, groep of organisatie beslist welke route te nemen tussen twee punten. De keuze hangt af van de beoogde reistijd, afstand, kosten, betrouwbaarheid en comfort, maar ook van factoren zoals veiligheid, verkeersverwachtingen, wegkwaliteit en milieu-impact. In verschillende disciplines kan routekeuze betrekking hebben op persoonlijk vervoer, goederenlogistiek of datapakket- en computernetwerken, waarbij elk domein specifieke criteria hanteert.

In verkeers- en transportkunde wordt routekeuze bestudeerd als onderdeel van reisgedrag en netwerkontwerp. Gebruikers kiezen uit alternatieve routes op basis van een waargenomen nut of voordeel: reistijd, variabiliteit, transfers, tolheffingen en informatie. Routeselectie kan beïnvloed worden door gewoonten, beschikbaarheid van informatie en tijdelijke omstandigheden zoals ongevallen of wegwerkzaamheden.

Modellen en methoden: routekeuze wordt vaak gemodelleerd met discrete-keuzemodellen waarin reizigers kiezen uit meerdere alternatieven om nut te maximaliseren. Technieken omvatten deterministische en stochastische modellen, verkeerstoewijzing en multi-criteria analyse. In navigatiesystemen worden algoritmen als kortste padberekening gebruikt (bijv. Dijkstra, A*) en dragen real-time verkeersinformatie bij aan dynamische routekeuze.

Toepassingen en data: inzichten uit routekeuze informeren verkeersbeleid, stedelijke planning en congestiebeheer. Beleidsmaatregelen zoals tolheffing en verkeersregelgeving kunnen het routekeuzepatroon beïnvloeden. Data voor routekeuze komen uit reizigersenquêtes, mobiele gegevens, GPS-trace en open data zoals OpenStreetMap.

---