postsynaptyczne

Postsynaptyczne odnosi się do procesów zachodzących na błonie neuronu odbierającego sygnał po zakończeniu synaptycznym chemicznie. W synapsie chemicznej neuroprzekaźniki uwalniane z zakończenia presynaptycznego przenikają przez szczelinę synaptyczną i wiążą się z receptorami na błonie postsynaptycznej, co inicjuje przepływ jonów lub aktywuje szlaki biochemiczne prowadzące do zmiany napięcia komórkowego.

Działanie postsynaptyczne najczęściej przyjmuje formę potencjału postsynaptycznego—ekscytacyjnego (EPSP) lub hamującego (IPSP). EPSP prowadzi do depolaryzacji błony, zwykle poprzez napływ Na+ (czasem Ca2+). IPSP powoduje hiperpolaryzację, najczęściej dzięki napływowi Cl- lub wypływowi K+. Receptory jonotropowe (np. AMPA, NMDA dla glutaminianu; GABA_A dla GABA) bezpośrednio otwierają kanały jonowe, podczas gdy receptory metabotropowe (GPCR) uruchamiają wtórne przekaźniki, które modulują przepływy jonowe.

Potencjały postsynaptyczne sumują się w czasie i przestrzeni. Suma przestrzenna zależy od rozmieszczenia synaps, a suma czasowa od częstotliwości wystrzeliwania presynaptycznego sygnału. Łączenie tych efektów decyduje o tym, czy neuron osiągnie próg wywołania potencjału czynnościowego.

Plastyczność postsynaptyczna obejmuje zmiany w sile przekazywania sygnału, m.in. poprzez regulację liczby receptorów i ich czułości (np. LTP, LTD). Zmiany te odzwierciedlają mechanizmy uczenia się i pamięci. Zaburzenia funkcji postsynaptycznych są związane z różnymi schorzeniami układu nerwowego i neuropsychiatrycznymi.