postsynaptyczna

Postsynaptyczna odnosi się do strony postsynaptycznej synapsy nerwowej, czyli do komórki i jej błony, która odbiera sygnał przekazywany z neuronu presynaptycznego. W synapsie chemicznej neurotransmiter uwalniany przez zakończenie presynaptyczne przenika przez szczelinę synaptyczną i wiąże się z receptorami na błonie postsynaptycznej, co wywołuje odpowiedź komórki postsynaptycznej.

Na błonie postsynaptycznej znajdują się liczne receptory i białka sygnałowe. Receptory jonotropowe (ligandowo-bramkowe) tworzą kanały jonowe, których otwarcie prowadzi do szybkich zmian potencjału błonowego: EPSP, gdy przepływionych jest Na+ lub Ca2+, oraz IPSP, gdy dominują przepływy Cl− lub K+. Receptory metabotropowe (GPCR) aktywują szlaki sygnałowe, które modyfikują aktywność jonową i ekspresję receptorów na dłuższą metę.

Najważniejsze typy receptorów postsynaptycznych obejmują glutaminianowe receptory AMPA i NMDA (receptory jonotropowe) oraz GABA-A i nicotynowy receptor acetylocholinowy (ACh). Do receptorów metabotropowych należą mGluR, GABA-B i receptorow muskarinowe ACh. Strukturalnie istotnym elementem jest postsynaptyczny gęsty materiał (PSD), który organizuje receptory i sygnały sygnalizacyjne pod błoną.

Plastyczność postsynaptyczna, taka jak długotrwałe wzmocnienie (LTP) i długotrwałe osłabienie (LTD), zależy od zmian w liczbie i właściwościach receptorów postsynaptycznych oraz od lokalnych szlaków sygnalizacyjnych aktywowanych po ich pobudzeniu. W kontekście anatomicznym stroną postsynaptyczną może być dendryt, soma lub kolce dendryczne.