poliuretanowe

Poliuretany to grupa polimerów otrzymywanych w reakcji diizocyjanianu z poliolem, często z dodatkiem łączników i katalizatorów. W wyniku reakcji powstają uretnowe wiązania w łańcuchach polimerowych. Najczęściej stosowane diizocyjaniany to MDI i TDI. Poliole mogą być pochodzenia roślinnego lub petrochemicznego, a ich różnorodność umożliwia uzyskanie materiałów o szerokim zakresie właściwości: od bardzo sztywnych pianek do elastycznych materiałów i elastomerów.

Z uwagi na różny skład poliuretany obejmują m.in. sztywne pianki do izolacji termicznej i akustycznej (budownictwo, lodówki), elastyczne pianki do materacy i tapicerki, elastomery do uszczelnień i elementów samochodowych, powłoki ochronne, kleje i uszczelniacze.

Procesy produkcji obejmują takie technologie jak Reaction Injection Molding (RIM), spienianie oraz odlewanie i natryskiwanie. Spienione systemy poliuretanowe zapewniają dobrą izolację termiczną i lekkość, co wyjaśnia ich powszechne zastosowanie w budownictwie, przemyśle opakowaniowym i chłodniczym.

Bezpieczeństwo i środowisko: podczas produkcji i obróbki stosuje się diizocyjaniany, które mogą podrażniać drogi oddechowe i skórę; wymagane są odpowiednie środki ochrony. Niektóre rozpuszczalniki i gazy spieniające mają wpływ na środowisko i klimat, dlatego poszukuje się substancji o mniejszym wpływie. Recykling poliuretanów stanowi wyzwanie; prowadzi się prace nad recyklingiem mechanicznym i chemicznym, a także selektywną utylizacją odpadów.

Historia: poliuretany zostały opracowane w latach 1937–1939 przez niemieckiego chemika Ottę Bayera. Po II wojnie światowej technologia rozwijała się, a poliuretany stały się wszechstronnymi materiałami w budownictwie, motoryzacji, meblarstwie i opakowaniach.