plasmidevectoren

Plasmidevectoren zijn circulaire DNA-moleculen die gebruikt worden als voertuigen om genetisch materiaal in gastheercellen te brengen en daar te laten repliceren. Ze dienen als basis voor kloneren, expressie van eiwitten en functionele studies in moleculaire biologie. Ze worden vooral toegepast in bacteriën zoals Escherichia coli, maar ook in andere systemen afhankelijk van het ontwerp van het vector.

Een plasmidevector bevat doorgaans een origin of replication (ori) waardoor het plasmide onafhankelijk van het chromosoom kan repliceren, en een selectie-mechanisme zoals een antibioticumresistentiegen. Een multi cloning site of polylinker biedt een plek om DNA-fragmenten in te voegen. Voor expressie kunnen vectoren promoter- en terminator-regio’s bevatten, vaak met inducible promoters (bijv. lac, T7, arabinose PBAD) en optionele tags (bijv. His-tag) voor detectie of purificatie. Veel vectoren zijn beschikbaar als high-copy of low-copy, en als shuttle- of broad-host-range vectoren die in meerdere organismen kunnen functioneren.

Vormen van toepassing zijn cloning vectoren voor het klonen van DNA-fragmenten, expressievectoren voor productie van eiwitten, en shuttlevectoren die compatibel zijn met verschillende gastheersystemen. De keuze van vector hangt af van de host, het gewenste niveau van expressie en stabiliteitscriteria.

Beperkingen en overwegingen: plasmidegrootte kan de kopieerfrequentie beperken; grote inserts kunnen leiden tot instabiliteit. Plasmidebelasting kan de groei beïnvloeden en expressie kan toxisch zijn voor de gastheer. Veiligheids- en regelgevingsoverwegingen gelden bij het ontwerpen en toepassen van plasmidevectoren.