peroksydów

Peroksydy to grupa związków chemicznych charakteryzująca się obecnością wiązania O–O. W zależności od budowy wyróżnia się peroksydy organiczne, hydroperoksydy oraz peroksydy nieorganiczne. Wspólną cechą jest silne działanie utleniające i skłonność do rozkładu egzotermicznego, co wpływa na ich zastosowania i bezpieczeństwo.

Do organicznych peroksydów należą m.in. dialkylowe peroksydy (R–O–O–R) oraz hydroperoksydy (ROOH). Są wykorzystywane jako inicjatory reakcji radicalowych w syntezach organicznych i polimeryzacji, a także jako środki utleniające i (w postaci stabilizowanych roztworów) środki wybielające. Ze względu na wrażliwość na ciepło i urazy mechaniczne wiele z nich oznaczonych jest jako materiały niebezpieczne.

Inne, nieorganiczne peroksydy obejmują m.in. Na2O2, CaO2 i BaO2. Reagują z wodą, generując tlen wodorotlenki i nadtlenki: Na2O2 + 2 H2O → 2 NaOH + H2O2; CaO2 + 2 H2O → Ca(OH)2 + H2O2. Niektóre maję zastosowanie w produkcji chemicznej i w systemach utleniających w przemyśle chemicznym.

Zastosowania peroksydów są zróżnicowane: w przemyśle papierniczym i kosmetycznym jako środki wybielające; w chemii organicznej i polimerach jako inicjatory polimeryzacji (np. benzoyl peroxide, di-tert-butyl peroxide); w medycynie i detekcji jako środki utleniające i dezynfektanty (w postaci nadtlenków). Hydrogen peroxide (H2O2) jest szeroko stosowany jako środek bakteriobójczy i wybielający, a także utleniacz w procesach przemysłowych i w energetyce rakietowej.

Bezpieczeństwo: peroksydy są silnymi utleniaczami; mogą być wybuchowe lub łatwopalne w kontakcie z materiałami organicznymi i metalami. Należy je przechowywać w odpowiednich warunkach, z dala od źródeł ciepła, światła i substancji redukujących, używając inhibitorów i odpowiednio zaprojektowanych opakowań. Rozkład może być samorzutny lub katalizowany przez metale, co wymaga ostrożności w magazynowaniu i gospodarce tymi związkami.

---