osmotycznym

Osmotyczny jest przymiotnikiem odnoszącym się do zjawisk związanych z osmozą i transportem wody przez błony półprzepuszczalne. W naukach biologicznych i chemicznych opisuje mechanizmy i właściwości wynikające z różnic stężeń substancji rozpuszczonych.

Osmoza to proces przepływu cząsteczek wody przez błonę półprzepuszczalną od roztworu o niższym stężeniu substancji rozpuszczonych do roztworu o wyższym stężeniu. Przepływ ten dąży do wyrównania potencjału osmotycznego i jest kluczowy dla utrzymania objętości komórek oraz równowagi wodno-elektrolitowej w organizmach.

Ciśnienie osmotyczne to siła, którą trzeba przyłożyć, aby powstrzymać osmozę. Jest to właściwość koligatywna zależna od liczby cząsteczek substancji rozpuszczonych, a nie od ich rodzaju. W praktyce określa się je za pomocą osmolalności (osmol/kg) lub osmolarity (osmol/L).

Osmolarność i osmolalność to miary stężenia cząsteczek osmotycznie czynnych w roztworze. Substancje osmotycznie czynne, takie jak NaCl czy glukoza, wpływają na ruch wody poprzez różnicę stężeń i ciśnienie osmotyczne.

Zastosowania pojęć związanych z osmotycznością obejmują regulację turgoru roślin, osmotyczne odpowiedzi komórek zwierzęcych, a także praktyki kliniczne i przemysłowe, np. roztwory izotoniczne, hipertoniczne i hipotoniczne oraz stosowanie środków osmotycznie czynnych (np. mannitol) w terapii i diagnostyce.