opslagmolecuul

Een opslagmolecuul is een molecuul dat door levende organismen wordt gebruikt om energie of bouwstoffen voor later gebruik op te slaan. Opslagmoleculen vormen reserves die beschikbaar komen tijdens perioden van voedseltekort, groei of repoductie en spelen een sleutelrol in het handhaven van de stofwisseling en homeostase.

Er zijn verschillende soorten opslagmoleculen, afhankelijk van wat wordt opgeslagen. Tot de belangrijkste behoren energiedragers zoals adenosinetrifosfaat (ATP) en de gereduceerde vormen NADH en FADH2, die direct energie leveren of reducerende kracht leveren voor metabole processen. Daarnaast zijn koolhydraatopslagmoleculen zoals glycogeen in dieren en zetmeel in planten, polymeren die snel kunnen worden afgebroken tot glucose. Vetopslag vindt plaats in triglyceriden, die veel energie per gram leveren en vooral in adipose weefsel worden opgeslagen. Sommige organismen slaan ook mineralen of andere bouwstenen op, bijvoorbeeld ijzer in ferritine of polyfosfaat in bacteriën.

Mobilisatie van opslagmoleculen gebeurt via enzymatische afbraakprocessen die gekoppeld zijn aan de behoefte van de cel. Regulatie door hormonen en voedingsstatus bepaalt wanneer reserves worden aangesproken. Opslagmoleculen zorgen voor energiebalans, leveren koolstofskeletjes voor biosynthese en ondersteunen lange termijn overleving, migratie en reproductie. Deze moleculen komen voor in vrijwel alle levensvormen en vormen samen een fundamenteel aspect van cellulaire en organismale metabolisatie.