Home

openaccessbeleid

Openaccessbeleid is een beleid dat streeft naar open toegang tot wetenschappelijke artikelen en, waar mogelijk, bijbehorende onderzoeksdata. Het doel is om onderzoeksresultaten sneller en breder beschikbaar te maken voor onderzoekers, studenten, beleidsmakers en het publiek, en zo transparantie, reproducibiliteit en maatschappelijke impact te vergroten. In openaccessbeleid ligt doorgaans de nadruk op verplichtingen voor onderzoekers en instellingen om publicaties vrij toegankelijk te maken en hergebruik mogelijk te maken onder duidelijke licenties.

Belangrijke instrumenten zijn onder meer:

- vereiste open access bij publicatie, al dan niet onmiddellijk of na een embargo-periode, afhankelijk van de

- beschikbaar stellen van de publicatiedocumenten in een institutionele of nationale repository (groen OA) of publiceren in

- licentievereisten, vaak preferring CC BY-licenties (Creative Commons Attribution), soms met uitzonderingen;

- monitoring en reporting van open access-dekking en naleving.

Typen open access herkenbaar in beleid zijn groen OA (self-archiving in repositories) en goud OA (open access

HetOpenaccessbeleid opereert binnen een bredere beleidscontext, waaronder Plan S en financieringsvoorwaarden van nationale en Europese financiers

financier
en
de
overeenkomst
met
uitgevers;
open
access
tijdschriften
of
open
access-vakken
(goud
OA);
tijdschriften
of
open
access-publiceringen
met
APC’s).
Hybride
open
access,
waarbij
tijdschriften
deels
open
blijven
en
deels
abonnementen
worden
gehandhaafd,
komt
eveneens
voor.
(bijv.
NWO,
ZonMw,
Horizon
Europe).
Uitvoering
en
naleving
worden
doorgaans
verzorgd
door
universiteiten,
onderzoeksinstellingen
en
uitgeverspartners,
met
aandacht
voor
duurzaamheid,
kwaliteit
en
toegankelijkheid
van
data
en
publicaties.
Uitdagingen
omvatten
kostenbeheersing,
naleving,
disciplinary
verschillen
en
licentiekeuzes,
maar
de
maatschappelijke
en
wetenschappelijke
voordelen
blijven
de
drijvende
krachten
achter
beleid
en
implementatie.