omgevingsstrategieën

Omgevingsstrategieën zijn beleidsinstrumenten in het Nederlandse ruimtelijke en milieubeleid die richting geven aan de ontwikkeling en het beheer van de fysieke leefomgeving. Ze verbinden ruimtelijke ordening, waterbeheer, milieu, klimaatadaptatie, energie, mobiliteit en sociale doelstellingen in één integraal kader. Het doel is op lange termijn een leefbare, klimaatbestendige en vitale omgeving te realiseren en investeringskeuzes daarop af te stemmen.

Wie een omgevingsstrategie opstuurt, verschilt per gebied, maar doorgaans maken gemeenten een omgevingsstrategie, vaak in samenhang met waterschappen en provincies. Het kan dienen als overkoepelend raamwerk voor prioriteiten, beleid en concrete maatregelen, gericht op één gebied zoals een gemeente of regio. De strategie dient als richtinggevend instrument voor latere besluiten en projecten en kan in samenhang met regionale programma’s worden toegepast.

Inhoudelijk omvat een omgevingsstrategie doorgaans een toekomstgerichte visie en doelstellingen, en een overzicht van sleutelopgaven per thema zoals huisvesting, mobiliteit, groen en biodiversiteit, waterveiligheid, klimaatadaptatie en energiesysteemtransitie. Daarnaast staan er maatregelen en projecten beschreven, een tijdpad of transitiepaden, en afspraken over governance, financiering, uitvoering en monitoring. Het proces bevat doorgaans participatie en samenwerking met maatschappelijke partners en belanghebbenden, met periodieke evaluatie en bijstelling op basis van voortgang en veranderende omstandigheden.

De relatie met andere instrumenten is cruciaal: omgevingsstrategieën kunnen fungeren als overkoepelend raamwerk naast omgevingsvisies, omgevingsplannen en programma’s. Hoewel de invulling per gebied kan verschillen, streven omgevingsstrategieën naar geïntegreerde en toekomstgerichte besluitvorming in de fysieke leefomgeving.