odpowiedzialno

Odpowiedzialno to nie jest samodzielny wyraz w języku polskim. To forma rdzeniowa używana w procesie tworzenia od przymiotnika odpowiedzialny i rzeczownika odpowiedzialność. W praktyce nie występuje jako odrębny lemat w słownikach. Z tego rdzenia wywodzą się najważniejsze pochodne: przymiotnik odpowiedzialny, przysłówek odpowiedzialnie, rzeczownik odpowiedzialność, a także formy z zaprzeczeniem, takie jak nieodpowiedzialny i nieodpowiedzialność.

Etymologia i morfologia

Rdzeń odpow- pochodzi od czasownika odpowiadać (odpowiedzieć), a w znaczeniu odpowiedzialności następuje przejście metaforyczne: bycie gotowym do ponoszenia konsekwencji i bycie rozliczalnym. Do przymiotnika odpowiedzialny dodano sufiks -ny, a od niego utworzono rzeczownik odpowiedzialność poprzez sufiks -ność, co odzwierciedla stan lub cechę bycia odpowiedzialnym. Z tego samego rdzenia powstały także formy przeciwne, np. nieodpowiedzialny (brak odpowiedzialności lub lekceważenie obowiązków) oraz nieodpowiedzialność (irresponsibility).

Zastosowanie

W praktyce językowej pojęcie odpowiedzialności pojawia się w wielu kontekstach: etyka osobista, prawo (odpowiedzialność prawna, odpowiedzialność cywilna), zarządzanie i biznes (odpowiedzialność społeczna biznesu), edukacja (kultura odpowiedzialności). Przymiotnik odpowiedzialny opisuje osobę lub podmiot wykonujący obowiązki sumiennie, natomiast przysłówek odpowiedzialnie służy do opisania sposób działania.

Zobacz także

odpowiedzialność, odpowiedzialny, nieodpowiedzialny, odpowiedzialność społeczna, odpowiedzialność prawna.