niezawodnosc

Niezawodność to cecha systemu, urządzenia, procesu lub organizacji, która opisuje zdolność do wykonywania założonej funkcji w określonych warunkach i przez określony czas bez awarii. W ujęciu statystycznym wyraża się ją jako prawdopodobieństwo, że element będzie działał bez usterek do czasu t, tj. R(t) = P(T > t). Praktycznie oznacza to analizę danych o awariach, testów i obserwacji eksploatacyjnych w celu oszacowania prawdopodobieństwa bezawaryjnego funkcjonowania.

Najważniejsze miary obejmują MTBF (średni czas między awariami) dla systemów naprawialnych oraz MTTF (średni czas do awarii) dla elementów nie naprawialnych; dodatkowo stosuje się λ(t) — wskaźnik awaryjności (hazard rate). Czasami oblicza się również funkcję niezawodności R(t) oraz miary dostępności (uptime). Niezawodność może być modelowana za pomocą rozkładów life data oraz diagramów blokowych niezawodności, a także analizy życia produktu (LDA).

Zastosowania obejmują projektowanie i ocenę systemów w przemyśle, elektronice, motoryzacji, IT oraz usługach. Niezawodność stanowi podstawę inżynierii niezawodności, planowania konserwacji (RCM) i testów akceptacyjnych. W praktyce dążenie do wyższej niezawodności redukuje koszty przestojów, poprawia bezpieczeństwo użytkowania i wpływa na jakość usług.

Niezawodność bywa mylona z innymi pojęciami jakościowymi; odnosi się do trwałości i bezawaryjnego działania w czasie eksploatacji, a nie do precyzji czy dokładności pomiarów.