niewykonanie

Niewykonanie to pojęcie z zakresu prawa cywilnego oznaczające brak wykonania zobowiązania wynikającego z umowy przez dłużnika. Dotyczy całkowitego lub częściowego niespełnienia świadczenia, w terminie lub w sposób określony w kontrakcie, bez uzasadnionej przyczyny. Niewykonanie różni się od nienależytego wykonania, w którym świadczenie zostaje wykonane, lecz nieprawidłowo.

W polskim systemie prawnym niewykonanie traktuje się jako uchybienie zobowiązania, za które może ponosić odpowiedzialność. Uprawniony może domagać się wykonania świadczenia lub, jeśli jest to niemożliwe lub niewskazane, odstąpienia od umowy i naprawienia szkód. W umowach często przewiduje się także karę umowną. Odpowiedzialność za niewykonanie może być ograniczona lub wyłączona w określonych okolicznościach, takich jak siła wyższa czy inne okoliczności wyłączające odpowiedzialność, przewidziane przepisami lub umową.

Niewykonanie może mieć różne formy: całkowite, gdy zobowiązanie nie zostało spełnione w całości, lub częściowe, gdy część świadczenia została zrealizowana. W praktyce ocena odpowiedzialności zależy od wpływu winy dłużnika i związku przyczynowego między niewykonaniem a szkodą poniesioną przez wierzyciela. Sąd w odpowiednich przypadkach może zlecić wykonanie świadczenia, zasądzić odszkodowanie za poniesione straty lub orzec rozwiązanie umowy.