miniNeptünleri

miniNeptünleri, Neptün benzeri bileşime sahip fakat Dünya'dan belirgin şekilde daha büyük ve Jüpiter’den küçük dış gezegenleri tanımlamak için kullanılan terimdir. Genellikle yarıçapları yaklaşık 1,6 ile 4 Dünya yarıçapı arasında, kütleleri birkaç ila onlarca Dünya kütlesi düzeyindedir. Düşük yoğunlukları, içlerinde kalın hidrojen-helyum atmosferleri veya su/volatil açısından zengin katmanlar bulunduğunu gösterir.

Gözlemler, miniNeptünlerin pek çok yıldız çevresinde yaygın olduğunu ortaya koymuştur; Kepler ve TESS gibi görevler bu sınıfa çok sayıda aday tespit etmiştir. Transit fotometri ve radyal hız ölçümleri temel keşif yöntemleridir; atmosfer özellikleri ise transmission spektroskopisi ile incelenir. İçerdikleri hafif gazlar sayesinde geniş atmosferik ölçek yükseklikleri ve bazen kuyruk benzeri gaz kayıpları gözlemlenebilir.

Oluşum açısından miniNeptünler, gaz diski varken çekirdek oluşturarak belirli miktarda gaz yakalayabilen gezegen çekirdeklerinden kaynaklanır. Yıldızın radyasyonu ve gezegenin kütlesine bağlı olarak atmosferik kaçış, bazı miniNeptünleri zamanla daha küçük, kayaç ağırlıklı süper-Dünya türlerine dönüştürebilir; bu durum, gözlemlenen "yarıçap boşluğu" ile ilişkilendirilir.

Yaşanabilirlik açısından kalın gaz örtüleri ve yüksek yüzey basınçları doğrudan yaşamı zorlaştırır; ancak bazı modeller, uygun koşullar altında uyduların veya atmosferin iç bölgelerinin incelenmeye değer olabileceğini öne sürer. GJ 1214 b ve K2-18 b gibi örnekler, miniNeptünlerin atmosferik yapısı üzerine yapılan çalışmalarda sıkça anılan hedeflerdir.