atmosferik

Atmosferik, atmosfer ile ilgili veya atmosfer koşullarıyla ilişkili olan anlamında kullanılan Türkçe bir sıfattır. Genelde hava durumu, gazlar, basınç ve nem gibi konuları kapsayan bilimsel ve günlük dilde karşılaşılan bir terimdir. Atmosferik, ayrıca bir şeyin atmosfer ile ilgili olarak ortaya çıktığını veya atmosferik olaylara özgü özellik taşıdığını ifade eder. Kelime kökeni, atmosfer kelimesinden türetilmiş olup -ik ekinin Türkçeye uyum sağlamasıyla oluşmuştur.

Kullanım alanları geniştir: meteoroloji ve klimatoloji başta olmak üzere bilimsel alanlarda, çevre bilimi ve endüstri uygulamalarında da sıkça kullanılır. Atmosferik basınç, deniz seviyesinde yaklaşık 1013 hPa olan bir basınç değerine atıf yapar. Atmosferik bileşenler arasında azot, oksijen, argon ile su buharı ve karbondioksit yer alır; bu gazlar değişen yükseklik, sıcaklık ve rüzgârla etkileşir. Atmosferik koşullar, hava kalitesi, iklim ve enerji sistemleri üzerinde doğrudan etkili olur.

Atmosferik katmanlar olarak troposfer, stratosfer, mezosfer, termosfer ve egzosfer sıklıkla anılır; bu katmanlar gaz yoğunluğu ve sıcaklık profile bağlı olarak farklı özellikler gösterir. Atmosferik olaylar arasında bulut oluşumu, yağış, rüzgâr, basınç değişimleri ve sera etkisi sayılabilir. İnsan faaliyetleriyle ilgili atmosferik kirleticiler, asit yağmurları ve aerosoller de bu kavram kapsamına girer ve çevresel etkilere yol açabilir.

Günlük kullanımda atmosferik terimi, hava koşullarıyla ilişkili betimlemelerde, çevre ve enerji planlamasında veya bilimsel yazında atmosferik bağlamı vurgulamak için kullanılır.