atmosferin

Atmosfer, bir gezegenin yüzeyini saran ve çoğunlukla gazlardan oluşan ince bir tabakadır. Yerçekimi ile tutulur ve yaşam için kritik işlevler görür: nefes alınabilir hava sağlar, iklim ve hava durumunu düzenler, zararlı güneş radyasyonunu emer ve ısıyı dengeler.

Atmosferin başlıca bileşenleri nitrogen (yaklaşık %78) ve oksijen (yaklaşık %21) olarak sıralanır. Bunun dışında argon, neon, helyum gibi izgazlar ile karbon dioksit (yaklaşık %0,04) ve su buharı ile diğer iz gazlar bulunur. Su buharı miktarı zamana ve konuma bağlı olarak değişir ve sera etkisini güçlendirir.

Atmosfer beş ana katmana ayrılır: troposfer, stratosfer, mezosfer, termosfer ve ekzosfer. Troposfer, günlük hava olaylarının gerçekleştiği katmandır ve yükseklikle sıcaklık genelde düşer. Stratosfer ozon tabakasını içerir; sıcaklık yükseklikle artar. Mezmosfer sıcaklığı düşer. Termosfer çok düşük yoğunluklu gazlarda yüksek sıcaklığa ulaşabilir. Ekzosfer, gezegenin yüzeyi ile uzay arasındaki geçiş bölgesidir ve zamanla uzaya doğru incelir. Bu katmanlar, güneş radyasyonuna karşı koruma, radyo dalgalarının yayılımı ve meteorların yanması gibi süreçleri biçimlendirir.

Ozon tabakasının varlığı, UV radyasyonunun bir kısmını filtreler. İnsan faaliyetleri nedeniyle CO2 ve diğer sera gazlarının artışı iklim değişikliğine katkıda bulunur; ayrıca ozon tabakasının incelmesi bazı bölgelerde UV etkisini artırır. Atmosfer, gezegenin gelecekteki iklimi için kritik bir sistem olarak bilimsel inceleme konusudur.